هشتمین خورشید فروزان آسمان امامت، حضرت «علی بن
موسی الرضا ـ علیه السّلام ـ » طبق قول مشهور در یازدهم ذی القعده سال 148 هـ ق.
در شهر مدینه دیده به جهان گشود. مادر بزرگوار ایشان به اسامی متعددی خوانده می شدند. از
جمله تکتم، خیزران نجمه خاتون،طاهره و ام البنین.
دوران پیش از امامت ایشان نیز چون سایر ائمه ـ
علیهم السلام ـ به واسطه اختناق و فشار حکومت خیلی روشن نیست، لکن دوره ولادت،
کودکی، نوجوانی و جوانی امام رضا ـ علیه السّلام ـ در شهر مدینه سپری شد.
شرح شهادت امام رضا (ع) در منابع اسلامی
در روایتی از اباصلت آمده است:
«مأمون، امام رضا (ع) را فراخواند و آن حضرت را مجبور کرد از انگور بخورد. آن حضرت به واسطه آن انگور مسموم شد.»
درباره نحوه شهادت امام رضا (ع)، بیشتر عالمان شیعه و همچنین تعداد زیادی از علمای اهل سنت، قائل هستند که آن حضرت مسموم و شهید شده است. البته درباره عامل شهادت امام هشتم، اختلافنظرهایی وجود دارد؛ اما قول مشهور این است که آن حضرت، توسط «مأمون» خلیفه عباسی مسموم و به شهادت رسید.
امام رضا (ع) از مدینه تا مرو
زمانی که در سال 200 هجری مأمون امام رضا (ع) را وادار کرد به خراسان برود در پی آن بود که امام را از شیعیان دور کرده و ایشان را در انزوا قرار دهد و هرگز انتظار نداشت امام هشتم شیعیان پس از طی راهی طولانی با استقبال گسترده مردم مواجه شود .
در جاده نیشابور به مشهد بقعه ای است با ساختمانی قدیمی که در اتاقکی از آن ، سنگی سیاه با جای پایی دیده می شود. زائران به این بقعه قدم گذارده ، آن جای پا را بوسیده و خاک آن را بر دیده می کشند . این مکان، قدمگاه علی ابن موسی الرضاست.
مردم عاشق آن خطه 1200 سال پیش به یمن قدوم مبارک امامشان جای پایی را بر سنگ نقر کرده و معجزه عشق را به نمایش گذاشتند، این مکان جایی است که خاک پا ، توتیای چشم و درمان آلام جسم و جان است .
مسیری که مأمون تأکید داشت حضرت رضا را از آن عبور دهد یکی از راههای متداول آن زمان به شمار می رفت و آن از مدینه به بصره و از طریق سوق الاهواز ( اهواز) به فارس و سپس از راه کویر و بیابان میان فارس و خراسان می گذشت و به مرو ختم می شد .
سفر امام رضا از مدینه تا مرو را در 5 بخش می توان دسته بندی کرد:
- از مدینه تا بصره
- از بصره تا فارس
- از فارس تا یزد
- از یزد تا خراسان
- امام در خراسان